Koopetycja jako strategia glokalizacji przedsiębiorstw w Polsce

 Autor:

Andrzej Pestkowski  

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

 Abstrakt

Motywacja: Motywacją do podjęcia tematu było spostrzeżenie występowania pośród polskich przedsiębiorstw licznych kooperacji z zagranicznymi rywalami, przy równoczesnym zachowaniu postaw konkurencyjnych względem siebie. Tym samym, przedsiębiorstwa krajowe decydują się na stworzenie powiązań koopetycji ze swoimi konkurentami zagranicznymi, których celem jest wejście na rynki obecnie zajmowane przez krajowych producentów. Szczególną uwagę poświęcono internacjonalizacji realizowanej przy użyciu strategii glokalizacji, której przyczyną są wspomniane porozumienia koopetycyjne.

Cel: Celem artykułu jest identyfikacja zjawisk koopetycji jako dominującego narzędzia w implementacji strategii glokalizacji w internacjonalizacji przedsiębiorstw w Polsce. Ponadto, celem szczegółowym jest dokonanie analizy porównawczej różnych strategii internacjonalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem glokalizacji, w celu określenia możliwych skutków dla uczestników rynków, na których wdrożono te strategie.

Materiały i metody: Metody rozwiązania problemu podzielono na dwie części: przeglądową oraz jakościową. W pierwszej części dokonano przeglądu dotychczasowego dorobku naukowego w zakresie głównych problemów poruszanych w toku pracy. Głównymi z zastosowanych metod są krytyka piśmiennictwa oraz klaryfikacją pojęć przy użyciu licznych metaanaliz do opisywanego tematu. W części jakościowej przedstawiono przeprowadzone badanie własne dziesięciu branż pod kątem występowania jednej z trzech strategii internacjonalizacji oraz możliwej współpracy konkurentów między sobą. Źródłem materiałów są obserwacje własne autora, metaanalizy pochodzące z anglojęzycznych czasopism naukowych, doniesienia prasowe, a także oficjalne komunikaty spółek.

Wyniki: W konkluzji stwierdzono przede wszystkim, że koopetycja może być dominującym narzędziem dla przedsiębiorstw zagranicznych, w celu realizacji strategii glokalizacji w różnych branżach w Polsce. Ponadto, można zaobserwować istotne różnice między efektem końcowym implementacji poszczególnych strategii internacjonalizacji przedsiębiorstw.

 Bibliografia

• Alden, D.L., Steenkamp, J.-B.E.M., i Batra, R. (2006). Consumer attitudes toward marketplace globalization: structure, antecedents and consequences. International Journal of Research in Marketing, 23(3). doi:10.1016/j.ijresmar.2006.01.010.
• Antelo, M., i Peón, D. (2019). On cooperation through alliances and mergers. Journal of Industry, Competition and Trade. 19(2). doi:10.1007/s10842-018-0289-0.
• Bengtsson, M., i Kock, S. (2000). ‘Coopetition’ in business networks: to cooperate and compete simultaneously. Industrial Marketing Management, 29(5). doi:10.1016/S0019-8501(99)00067-X.
• Bengtsson, M., i Kock, S. (2014). Coopetition: quo vadis? Past accomplishments and future challenges. Industrial Marketing Management, 43(2). doi:10.1016/j.indmarman.2014.02.015.
• Bengtsson, M., i Raza-Ullah, T. (2016). A systematic review of research on coopetition: toward a multilevel understanding. Industrial Marketing Management, 57. doi:10.1016/j.indmarman.2016.05.003.
• Bouncken, R.B., Clauß, T., i Fredrich, V. (2016). Product innovation through coopetition in alliances: singular or plural governance? Industrial Marketing Management, 53. doi:10.1016/j.indmarman.2015.11.011.
• Bouncken, R.B., Gast, J., Kraus, S., i Bogers, M. (2015). Coopetition: a systematic review, synthesis, and future research directions. Review of Managerial Science, 9(3). doi:10.1007/s11846-015-0168-6.
• Brandenburger, A., i Nalebuff, B. (1996). Co-opetition. New York: Doubleday.
• Chrisman, J.J., Hofer, C.W., i Boulton, W.B. (1988). Toward a system for classifying business strategies. Academy of Management Review, 13(3). doi:10.5465/amr.1988.4306963.
• Das, T.K., i Teng, B.-S. (2000). A resource-based theory of strategic alliances. Journal of Management, 26(1). doi:10.1177/014920630002600105.
• Douglas, S.P., i Wind, Y. (1987). The myth of globalization. Columbia Journal of World Business, 22(4).
• Drucker, P.F. (1955). ‘Management science’ and the manager. Management Science, 1(2). doi:10.1287/mnsc.1.2.115.
• Fernandez, A.-S., Le Roy, F., i Gnyawali, D.R. (2014). Sources and management of tension in co-opetition case evidence from telecommunications satellites manufacturing in Europe. Industrial Marketing Management, 43(2). doi:10.1016/j.indmarman.2013.11.004.
• Friedman, T.L. (2005). The world is flat: a brief history of the twenty-first century. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Galloway, T.L., Miller, D.R., Sahaym, A., i Arthurs, J.D. (2017). Exploring the innovation strategies of young firms: corporate venture capital and venture capital impact on alliance innovation strategy. Journal of Business Research, 71. doi:10.1016/j.jbusres.2016.10.017.
• Glinkowska, B., i Kaczmarek, B. (2016). Zarządzanie międzynarodowe i internacjonalizacja przedsiębiorstw: teoria i praktyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Gnyawali, D.R., i Charleton, T. (2018). Nuances in the interplay of competition and cooperation: towards a theory of coopetition. Journal of Management, 44(7). doi:10.1177/0149206318788945.
• Gnyawali, D.R., i Park, B.-J. (2011). Co-opetition between giants: collaboration with competitors for technological innovation. Research Policy, 40(5). doi:10.1016/j.respol.2011.01.009.
• Grimm, C.M., Lee, H., i Smith, K.G. (red.). (2006). Strategy as action: competitive dynamics and competitive advantage. Oxford: Oxford University Press.
• Hamel, G. (1991). Competition for competence and inter-partner learning within international strategic alliances. Strategic Management Journal, 12(S1). doi:10.1002/smj.4250120908.
• Hansen, G.E. (2002). The culture of strangers: globalization, localization, and the phenomenon of exchange. Lanham: University Press of America.
• Ho, H., i Ganesan, S. (2013). Does knowledge base compatibility help or hurt knowledge sharing between suppliers in coopetition? The role of customer participation. Journal of Marketing, 77(6). doi:10.1509/jm.11.0570.
• Jarzabkowski, P. (2005). Strategy as practice: an activity-based approach. London-Thousand Oaks: Sage.
• Kotler, P., i Armstrong, G. (2015). Marketing: wprowadzenie. Warszawa: Wolters Kluwer Business.
• Levitt, T. (1983). The globalization of markets. Harvard Business Review, May.
• Pathak, S.D., Wu, Z., i Johnston, D. (2014). Toward a structural view of co-opetition in supply networks. Journal of Operations Management, 32(5). doi:10.1016/j.jom.2014.04.001.
• Peng, M.W. (2000). Business strategies in transition economies. Thousand Oaks: Sage.
• Raza-Ullah, T., Bengtsson, M., i Kock, S. (2014). The coopetition paradox and tension in coopetition at multiple levels. Industrial Marketing Management, 43(2). doi:10.1016/j.indmarman.2013.11.001.
• Ritala, P. (2012). Coopetition strategy: when is it successful? Empirical evidence on innovation and market performance. British Journal of Management, 23(3). doi:10.1111/j.1467-8551.2011.00741.x.
• Ritzer, G. (2003). Rethinking globalization: glocalization/grobalization and something/nothing. Sociological Theory, 21(3). doi:10.1111/1467-9558.00185.
• Robertson, R. (1995). Glocalization: time-space and homogeneity-heterogeneity. W: M. Featherstone, S. Lash, i R. Robertson (red.), Global modernities. London: Sage. doi:10.4135/9781446250563.n2.
• Rymarczyk, J. (2004). Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa. Warszawa: PWE.
• Słodowa-Hełpa, M. (2017). Między globalizacją a glokalizacją. Studia Oeconomica Posnaniensia, 5(5). doi:10.18559/SOEP.2017.5.1.
• Steenkamp, J.-B.E.M., i De Jong, M.G. (2010). A global investigation into the constellation of consumer attitudes toward global and local products. Journal of Marketing, 74(6). doi:10.1509/jmkg.74.6.18.
• Stiglitz, J.E. (2004). Globalizacja. Warszawa: PWN.
• Vahlne, J., i Johanson, J. (1990). The mechanism of internationalisation. International Marketing Review, 7(4). doi:10.1108/02651339010137414.
• Varadarajan, P.R., i Cunningham, M.H. (1995). Strategic alliances: a synthesis of conceptual foundations. Journal of the Academy of Marketing Science, 23(4). doi:10.1177/009207039502300408.
• Walley, K. (2007). Coopetition: an introduction to the subject and an agenda for research. International Studies of Management and Organization, 37(2). doi:10.2753/IMO0020-8825370201.
• Wong, Y. (2002). The coming challenge: an entrepreneurial pathway for the 21st century. W: A. Mahizhnan, i L.T. Yuan (red.), Singapore: re-engineering success. Singapore: Times Academic Press for the Institute of Policy Studies.

 Informacje uzupełniające

Źródła finansowania: artykuł został w całości sfinansowany ze środków własnych autora.

Uwagi: wyniki badania były zaprezentowane na 9. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Problemy gospodarki światowej (10 maja 2019, Toruń).